FISHING

อุปกรณ์ตกปลา สำหรั บมือใหม่ มีอะไรบ้าง ?
การตกปลาไม่ใช่เรื่องยากแต่ก็ไม่ได้ง่าย เอ๊ะ! ยังไง? นั่นก็เพราะการตกปลาไม่ใช่แค่การถือเบ็ดออกไปตกปลานะครับ แต่การตกปลานั้นต้องมาพร้อมกับอุปกรณ์ตกปลาที่เหมาะสมกับลักษณะการใช้งาน มีคุณภาพ และเหมาะกับชนิดของปลาหรือสถานที่ที่เราจะนำไปตกด้วยนั่นเอง
อุปกรณ์ตกปลา : คันเบ็ดตกปลา

คันเบ็ดตกปลาเป็นอุปกรณ์สำคัญที่ขาดไม่ได้ในการตกปลา โดยคันเบ็ดแต่ละแบบจะมีขนาดน้ำหนัก ความยาว และวัสดุที่นำมาผลิตแตกต่างกันออกไป ความยาวคันเบ็ดส่วนใหญ่นั้นมีตั้งแต่ 4 ฟุต ไปจนถึง 12 ฟุต อีกทั้งยังสามาถรแบ่งออกได้หลายประเภทตามรูปแบบการใช้งานคู่กับรอก ดังนี้
คันเบ็ดตกปลาแบบสปินนิ่ง (Spinning Rod)
อันนี้เป็นที่คุ้นเคยมากต่อบรรดาเซียน ทั้งหลาย คันชนิดนี้ มีหลายขนาดตั้งแต่เล็กไปจนใหญ่ สั้นยาว ระดับความยาวนั้น มีตังแต่ 5 ฟุต ขึ้นไปจนถึง 15 ฟุตหรืออาจจะยาวกว่านั้นก็ได้ หากว่ามีผู้ที่ผลิตออกมา แต่ที่เห็นก็ไม่น่าจะเกิน 12-15 หากยาวมากไปกว่านั้น ก็จะกลายเป็นคันประเภทอื่น
คันสปริงนิ่งนั้น ส่วนมากแล้วคันที่มีระดับความยาวไม่เกิน 10 ฟุต จะมีลักษณะการต่อไม่เกินสองท่อน เพราะว่าแต่ล่ะอนจะไม่ยาวจนเกินไป ผู้ที่ผลิตนั้น มักไม่นิยมทำคันออกมามีหลายต่อ เพราะการต่อคันหลายทีนั้นคันเบ็ดจะมีความแข็งแรงด้อยลงไป จึงมักนิยมทำเพียงสองท่อนเท่านั้น แม้แต่ความยาวฟุตก็ยังทำเพียงสองท่อนเท่านั้น
การใช้งานของคันสปินนิ่งนั้น สามารถใช้งานตกปลาได้แทบทุกประเภท หรือพูดได้เต็มปากว่าตกปลาได้ทุกประเภทจะดีกว่าเนื่องจากคันสปินนิ่งมีทั้งขนาดความยาวมากมาย ค้นที่ยาวไม่เกิน 5 ฟุต ให้เลือกความอ่อนแอแข็งแยกแยะกันไปอีกเช่นกัน คันสั่นเล็กเหมาะสำหรับที่จะใช้งานการตกปลาในเขตที่มีพื้นที่แคบ บ่อไม่กว้างนักการขว้างเหยื่อไม่น่าจะเกิน 30 เมตร เนื่องจากเป็นคันที่มีขนาดเล็ก จึงไม่เหมาะที่จะตกปลาที่มีขนาดใหญ่แต่ถ้ากาดว่าในขณะที่ตกอยู่หากใหญ่มากิน ก็ต้องใช้ความสามารถกันหน่อยแต่ก็ใช้อัดปลาได้
คันที่มีความยาว 7 ฟุต เหมาะที่จะใช้ ตกปลาในขนาดพื้นที่ปานกลาง ไม่ใหญ่มากนัก น้ำหนักการเหวี่ยงเหยื่อไม่มาก ความแข็งหรืออ่อนแล้วแต่ที่ผลิตมาการเลือกควรเลือกขนาดความแข็งแรง อย่างเลือกค้นที่แข็งมากเกินไป นอกเสียจาก ต้องการใช้งานหนักจริงๆ เท่านั้น คันขนาดนี้นับว่าเป็นจัดอยู่ระดับเล็กถึงปานกลาง
คันที่มีขนาดความยาวตั้งแต่ 8-10 ฟุต จัดอยู่ในระดับปานกลางถึงค่อนข้างใหญ่ การตกปลานั้นจึงตกบ่อใหญ่ใหญ่และอัดปลาใหญ่ได้สบาย เหมาะกับการติดรอกที่มีขนาดใหญ่เช่นเดียวกัน ความเหมาะสมในการใช้สาย ก็คือ 12-25 ปอนด์ หรืออาจจะมากกว่านั้น

คันเบ็ดตกปลาแบบเบทคาสติ่ง (Baitcasting Rod)
คันเบทนี้ มักเป็นที่นิยมกันในบรรดาพวกมือเบท มีคำพูดที่ว่า หากว่าตกปลาด้วยเบทแล้ว มักจะไม่หันกลับมาใช้สปินนิ่งอีกเลย ความเป็นจริงอย่างไรไม่รู้เหมือนกัน แต่ที่ถูกต้องน่าจะเป็นความถนัดในการใช้มากกว่า คันเบทเป็นคันเบ็ดประเภททีออกแบบได้สวยงาม ไม่ว่าจะเป็นสีสัน ลายหรือการจัดเรียงลายไกด์ที่ได้ความเหมาะสม ไกด์ของคันเบทคาสติ้ง จะต่างกับคันสปินนิ่งตรงที่ว่าขนาดจะเรียงกัน ตัวล่างสุดจะไม่ใหญ่เหมือนสปินนิ่ง กลับเล็กและไล่ขนาดได้เรียบร้อย
คันเบทคาสติ้งนั้นเป็นคันที่มีราคาค่อนข้างแพง มีราคาหลักหลายพัน เพราะการทำคันนั้นทางผู้ผลิตเองบอกว่าใช้วัสดุดีจึงต้องขายในราคาแพง ความยาวของคันเบทคาสติ้งนั้นดูเหมือนจะมีให้เลือกกันตั้งแต่ 7 ฟุตขึ้นไป
การใช้สายขึ้นอยู่กับการระบุที่ข้างคันเบ็ด ใช้ตกปลาได้ทุกประเภท การใช้เมื่อประกอบกับรอกแล้ว ค่อนข้างจะใช้ยากอยู่สักหน่อย ต้องใช้เวลาการฝึกตีอยู่ระยะหนึ่ง เมื่อคล่องแล้วจะเกิดความคล่องตัวขึ้นเอง

คันเบ็ดตกปลาแบบทรอลิ่ง (Trolling Rod)
คันเบ็ดประเภทนี้เป็นคันระดับหนัก ใช้ตกปลาทะเลโดยเฉพาะ แต่ก็มีบางท่านำเอามาตกปลาน้ำจืดที่มีพละกำลังมากๆ เช่นปลากดแก้ว คันทรอลิ่งนั้นเป็นคันเบ็ดที่ถูกสร้างขึ้นมาเพื่อเกมการตกปลาทะเล โดยการลากไปกับเรือในความเร็วช้าๆ เรื่อยๆ จนกว่าจะมีปลามากินเหยื่อ โดยเหยื่อที่ใช้นั้นมีทั้งเหยื่อปลอมและเหยื่อเป็น
ความยาวของคันทรอลิ่งนั้นจะยาวตั้งแต่ 6 ฟุตขึ้นไป แต่จะไม่เกิน 8 ฟุต เพราะจะไม่สะดวกในการตกบนเรือ คันทรอลิ่งนั้นสามารถถอดได้เป็นส่องท่อนการที่จะถอดนั้นจะสามารถถอดได้ตรง เหนือด้ามจับขึ้นมา โดยจะมีเกลียวและตัวบังคับอยู่บริเวณมือจับนั่นเอง
คันทรอลิ่งนั้นจะต้องประกอบกับรอกขนาดใหญ่ที่เรียกว่ารอกทริลิ่งด้วยเช่น เดียวกัน ขนาดนั้นขึ้นอยู่กับ อันที่จริงแล้วรอกทรอลิ่งก็คือรอกเบทเรานี่เอง แต่ขนาดใหญ่เกินจาก 2 โอ ตามที่เรียกกัน ก็ถือว่าเป็นทรอลิ่ง
คันทรอลิ่งนั้นมีความแข็งแรงทางเป็นพิเศษ มีให้เลือกทั้งคันตันและคันกลวง คันกลวงนั้นจะมีน้ำหนักเบากว่า แต่ความแข็งแรงมักจะสู้คันที่ต้นไม้ได้ มีให้เลือกหลายแบบหลายขนาด ตั้งแต่ 20 ปอนด์ ไปจนถึงเป็นร้อยๆ ปอนด์

คันเบ็ดตกปลาแบบฟลาย (Fly Rod)
คันเบ็ดชนิดนี้ ได้รับความนิยมในการตกปลาในเมืองไทยมากนัก เพราะลักษณะในการตกปลาของเมืองเราต่างกันเมืองนอกมาก คันประเภทนี้เป็นคัดเบ็ดที่ออกแบบมาพิเศษให้ใช้ได้กับรอกฟลายเท่านั้น จึงจะตกปลาได้ดี และมีประสิทธิภาพ จากการทดลองอามาตกปลากับรอกชนิดอื่นแล้วดูไม่เหมาะสมและไม่ได้ผลดีเลย
คันฟลายนั้นออกแบบมาให้ส่วนของคันเบ็ดอ่อนมาก เพื่อที่จะได้ส่งเหยื่อและสายเบ็ดออกไปได้สะดวกขึ้นน้ำหนักของสายก็มี น้ำหนักเบา อีกทั้งเหยื่อนั้นก็เป็นชนิดที่เบามาก เหยื่อนั้นจะเป็นจำพวกแมลง หรือเหยื่อปลอมที่ทำเลียนแบบแมลงแต่มีความแตกต่างไม่แพ้กัน เมื่อดูรูปร่างลักษณะของคันเบ็ดฟลายแล้ว หลายคนที่ไม่สันทัด เรื่องคันเบ็ดจะคิดว่าเป็นคันเบ็ดสปิ่นนิ่งได้ เพราะความแตกต่างกันไม่มากเท่าไรนัก จะสังเกตได้ตรงที่วาคันเบ็ดฟลายนั้น มีด้ามสำหรับจับด้านบนเท่านั้น ไม่มีด้ามจับด้านล่างคือมีแค่ด้ามจับด้านบนต่อลงมาคือที่ยึดขารอกฟลาย REEL SEAT ในลักษณะของไกด์ คันเบ็ดฟลายนั้น จะมีวงไกด์วงแหวนที่มีขนาดเล็กกวาคันสปินนิ่งเล็กน้อย ไล่เรียงไป ตลอดทั้งคัน

อุปกรณ์ตกปลา : รอกตกปลา
-
รอกตกปลาแบบสปินนิ่ง (Spinning Reel)
นักตกปลามือใหม่ทุกคนต้องรู้จัก เพราะรอกแบบสปินนิ่งเป็นรอกตกปลาพื้นฐานที่สุด ใช้งานง่ายและมักเป็นรอกตกปลาตัวแรกของนักตกปลายหลายๆ คน ข้อดีของมันก็คือการใช้งานที่ง่าย ไม่ยุ่งยากซับซ้อน เหมาะสำหรับผู้เริ่มต้นใช้รอกตกปลา การปรับมือหมุนสามารถปรับได้ทั้งซ้ายและขวา แต่ก็มีข้อเสียอยู่บ้างคือ รอกตกปลาสปินนิ่งมักจะเกิดอาการสายตีเกลียวได้ง่าย เนื่องจากสายมักจะคลายตัวจากสปูนและสปูนไม่หมุนตามนั่นเองครับ
-
รอกตกปลาแบบเบทคาสติ้ง (Bait casting Reel)
รอกตกปลาแบบนี้มีความสวยงามมากกว่าแบบอื่นแต่ก็ยังมาพร้อมกับความทนทานด้วย การใช้งานมีความยุ่งยากกว่าแบบสปินนิ่งเล็กน้อย จึงเหมาะกับนักตกปลาที่มีประสบการณ์มากกว่ามือใหม่ รอกชนิดนี้นิยมใช้กันมากสำหรับการตกปลาประเภทปลาช่อน ปลาชะโด เพราะสามารถตีเหยื่อปลอมเข้าหาเป้าหมายได้อย่างรวดเร็วโดยไม่ต้องเสียเวลาเปิดหน้ารอก ข้อดีคือทำให้เหวี่ยงเบ็ดได้ไกล มีระบบตั้งเบรกล่วงหน้า แต่ข้อเสียก็คือใช้งานยากกว่าแบบสปินนิ่ง ต้องอาศัยความชำนาญ และไม่สามารถเปลี่ยนสลับข้างมือหมุนตามข้างที่เราต้องการได้
-
รอกแบบทรอลลิ่ง (Trolling Reel)
รอกตกปลาแบบทรอลลิ่งมีลักษณะคล้ายกับแบบเบท แต่มีขนาดใหญ่กว่าและทนทานกว่า จึงเหมาะสำหรับการตกปลาทะเลหรือปลาที่มีขนาดน้ำหนักมากเป็นพิเศษ โดยเฉพาะในการลากเหยื่อด้วยเรือ
-
รอกตกปลาแบบฟลาย (Fly casting Reel)
รอกตกปลาแบบฟลายเป็นรอกที่ใช้คู่กับเหยื่อเฉพาะโดยเป็นการเลียนแบบลักษณะของแมลง ใช้การเหวี่ยงสายเบ็ดออกไปและสะบัดสายเพื่อให้เกิดการเคลื่อนไหวคล้ายแมลงเพื่อให้ตกลงบนผิวน้ำ แต่รอกตกปลาแบบนี้ยังไม่ค่อยเป็นที่นิยมในหมู่นักตกปลาบ้านเราเท่าไรครับ ข้อเสียของรอกชนิดนี้คือต้องใช้ความชำนาญและการฝึกฝนอย่างดีจึงจะใช้งานได้เต็มประสิทธิภาพ

อุปกรณ์ตกปลา : เหยื่อตกปลา
-
เหยื่อปลอม
เหยื่อปลอมเป็นเหยื่อที่ใช้ในการล่อปลามากินโดยผลิตขึ้นเลียนแบบจากเหยื่อตามธรรมชาติให้คล้ายคลึงเหยื่อของปลามากที่สุด อาจสังเคราะห์และผลิตจากวัสดุที่แตกต่างกันออกไป ส่วนใหญ่เน้นที่ขนาดเล็กและน้ำหนักเบา นอกจากนี้เหยื่อปลอมที่ดีจะถูกออกแบบมาให้คล้ายคลึงกับลักษณะท่าทาง การเคลื่อนไหวของเหยื่อจากธรรมชาติมากที่สุด
-
เหยื่อจริง
เหยื่อจริง คือเหยื่อที่หาได้ทั่วไปตามธรรมชาติ ไม่ใช่เหยื่อที่สังเคราะห์หรือปรุงแต่งขึ้น สามารถแบ่งออกได้ 2 ประเภท คือ
– เหยื่อจากธรรมชาติ เป็นเหยื่อจากแหล่งธรรมชาติและเหยื่อมีชีวิต มักเลือกจากสัตว์เล็กที่เป็นเหยื่อปลา เช่น หนอน กบ เขียด ไส้เดือน หรือเหยื่ออื่นๆ ที่หาได้ตามธรรมชาติ
– เหยื่อที่สามารถผสมขึ้นได้เอง เป็นเหยื่อแบบไม่ตายตัว ขึ้นอยู่กับสูตรการผสมของนักตกปลาแต่ละราย ซึ่งเหยื่อจะใช้ได้ดีหรือมีคุณภาพมากแค่ไหนก็ขึ้นอยู่กับการทดลองจับนั่นผสมนี่ ถือเป็นเหยื่ออีกหนึ่งชนิดที่มีเสน่ห์เฉพาะตัวเพราะต้องอาศัยองค์ความรู้ของนักตกปลาแต่ละคนครับ เช่น การผสมรำข้าว หัวเชื้อ เหยื่อหมักต่างๆ เป็นต้น




วิธีเลือกคันเบ็ดตกปลา
คันเบ็ด เป็นหนึ่งในอุปกรณ์ตกปลาที่สำคัญที่สุด ซึ่งจะถูกแบ่งเป็น 2 ประเภทหลักๆ คือ คันสปินนิ่ง และ คันเบทคาสติ้ง โดยคันสปินนิ่งนั้นเหมาะสำหรับมือใหม่และมืออาชีพ ในส่วนของคันเบทคาสติ้งนั้นเหมาะกับผู้ที่พอจะมีประสบการณ์การตกปลามาบ้างแล้วและมืออาชีพ ซึ่งการเลือกคันเป็ นสิ่งสำคัญมากสำหรับนักตกปลา วันนี้เราจะพาทุกท่านมารู้จักกับคันเบ็ดตกปลาให้มากขึ้น


1. ศึกษาประเภทคันเบ็ดตกปลา
คันเบ็ดถือเป็นอุปกรณ์สำคัญที่ใช้ในการตกปลา ส่วนใหญ่แล้วเราต้องตอบคำถามให้ได้ก่อนว่าอยากตกปลาอะไร ขนาดเล็กหรือใหญ่ หลังจากนั้นจะช่วยให้เลือกคันเบ็ดได้ง่ายขึ้น ส่วนใหญ่คันเบ็ดที่ใช้ตกปลาจะเป็นประเภทคันสปินนิ่ง (เหมาะกับมือใหม่) และคันเบทคาสติ้ง (เหมาะกับผู้มีประสบการณ์) ซึ่งเกณฑ์ในการพิจารณาเลือกคันเบ็ดตกปลา ต้องดูเรื่องความแข็ง ความบิดงอโค้งประกอบด้วย นอกจากนี้ ยังมีอุปกรณ์ตกปลาอื่นๆ เช่น สายเอ็นตกปลา, รอกตกปลา, คันตีเหยื่อปลอม, ตะขอสำหรับเหยื่อ, กล่องใส่อุปกรณ์ตกปลา (Tackle Box) เป็นต้น

2. เลือกเหยื่อปลาให้เหมาะสม
ปลาแต่ละชนิดกินเหยื่อแตกต่างกันออกไป แถมปลาแต่ละสายพันธ์ุก็ยังมีขนาดเล็กและใหญ่แตกต่างกันอีกด้วย ดังนั้น ก่อนที่จะไปตกปลา ควรรู้ก่อนว่าปลาที่ต้องการไปตกนั้นกินเหยื่อแบบใด ซึ่งเหยื่อก็มีหลายประเภท ยกตัวอย่าง เหยื่อสดตามธรรมชาติ เช่น ไส้เดือน หนอน แมลง กุ้งสด รวมไปถึงเหยื่อปลอมและเหยื่อสูตรผสมที่วางขายตามร้านขายอุปกรณ์ตกปลาทั่วไป

ชนิดของคันเบ็ด

คันเบทคาสติ้ง (BAIT CASTING ROD)
เป็นคันเบ็ดที่ได้รับความนิยมจากนักตกปลามากอีกชนิดหนึ่งโดยเฉพาะนักตกปลาที่ผ่านหรือมีประสบการณ์ในการใช้อุปกรณ์ตกปลาประเภทสปินนิ่งมาแล้ว อาจจะด้วยเหตุผลว่าเบื่อชุดสปินนิ่งหรือต้องการยกระดับของตัวเอง รูปแบบของคันเบ็ดมีลักษณะคล้ายหรือใกล้เคียงกับคันโบ้ท (Boat rod) มากที่สุดโครงสร้างของตัวคันเบ็ดที่ประกอบด้วยไกด์นั้นมีลักษณะเหมือนกับสปินนิ่งแต่ตัวไกด์ของ คันเบทคาสติ้งจะมีขนาดวงเล็กและฐานเตี้ยกว่าไกด์ของสปินนิ่งแต่ปริมาณตัวไกด์มีมากกว่าของคันสปินนิ่ง 1-2 ตัว เนื่องจากสายเบ็ดจะวิ่งอยู่ด้านบนของคัน จึงจำเป็นต้องติดตั้งไกด์มากกว่าเพื่อป้องกันไม่ให้สายเบ็ดตกลงมาทาบกับตัวคันเบ็ดขนาดของไกด์ที่ไม่จำเป็นต้องใหญ่เพราะ สายจะวิ่งออกจากรอกเบทคาสติ้งแนวตรงไม่ควงเป็นวงคันเบทคาสติ้งที่ยาวกว่า 7 ฟุตขึ้นไปจะไม่นิยมออกแบบให้ที่ยึดขารอกโค้งตัวลงไปเหมือนคันสั้นรูปแบบของคันจึงมองดูคล้ายคันสปินนิ่งมากกว่าด้ามเบทคาสติ้งโดยทั่วๆ ไป จะมีอยู่ 3 ประเภทด้วยกัน คือ
– ด้ามออฟเซ็ท (Off set) มีลักษณะคล้ายด้ามมีดหรือด้ามปืนงอนลงเล็กน้อยและสั้น
– ด้ามตรง (Straight) มีลักษณะเหมือนด้ามสปินนิ่ง แต่จะมีส่วนยื่นออกมาคล้ายไกปืน จุดประสงค์เพื่อเอาไว้ใช้นิ้วก้อยยึดทำให้เกิดความกระชับขณะเหวี่ยงเหยื่อ
– ด้ามดีเคอร์ฟ (Decurved) เป็นด้ามที่ทำขึ้นมาเพื่อใช้กับรอกสปินคาสติ้ง มีลักษณะคล้ายด้ามออกเซ็ทแต่ด้ามประเภทนี้ต้องใช้กับรอกขนาดใหญ่เพื่อป้องกันไม่ให้สายพาดโดยส่วนหน้าของด้ามจัด หรือที่เรียกว่าไฟร์กริพ ( Fore grip)
คันเบ็ดสปินนิ่ง (Spining Rod)
เป็นคันที่นักตกปลาหรือบุคคลทั่วไปรู้จักมักคุ้นเป็นอย่างดีเพราะเป็นคันที่ใช้กันอย่างแพร่หลายมีความยาวหลายขนาดตั้งแต่ 5-12 ฟุตการลงเรือไปตกปลาหากใช้คันที่ยาวมากก็จะเกะกะมากซึ่งอาจจะกลายเป็นข้อจำกัดได้จุดที่จะสังเกตคันประเภทนี้ คือ ไกด์ (Guide) มีขนาดใหญ่และมีจำนวนตัวไกด์น้อย คือ 5-7 ตัว ขึ้นอยู่กับขนาดความยาวของคันเหตุผลที่ไกด์มีขนาดใหญ่เป็นพิเศษเพื่อให้รองรับสายเบ็ดที่จะเกิดเป็นรูปกรวยมุมแหลมอันเกิดจากการหมุนตัวของแขนกว้านสายวงแหวนไกด์ขนาดใหญ่จะไม่ทำให้รูปกรวยเกิดมุมหักมากเกินไปและขณะที่ตีเหยื่อออกไป สายเบ็ดจะออกไปในลักษณะควงเป็นวง วงไกด์ที่ใหญ่จะลดการเสียดสีของสายเบ็ดกับไกด์ได้
วัสดุที่ทำไกด์นั้นมีหลายอย่างด้วยกัน เช่น
– ไกด์ทองเหลืองชุบโครเมียม ราคาถูก พบได้ในคันเบ็ดรุ่นเก่า
– ไกด์สเตนเลส ส่วนใหญ่พบในคันเบ็ดจากยุโรป
– ไกด์เซรามิก (Ceramic) ไกด์ชนิดนี้มีวงแหวนภายในเป็นกระเบื้องและมีวงแหวนพลาสติกหุ้มอยู่ภายนอก โดยมีลักษณะโครงสร้างเป็นโลหะจำพวกทองเหลืองชุบโครเมียมหรือชุบสีอยู่ชั้นนอกสุด
– ไกด์อะลูมิเนียมออกไซด์ (Aluminum oxide) เหมือนไกด์เซรามิก เพียงแต่ว่าวงแหวนภายในสุดเป็นเนื้ออะลูมิเนียมออกไซด์มีคุณสมบัติทนทานต่อการเสียดสีสูงกว่าเซรามิก ใช้กับคันเบ็ดที่มีราคาปานกลาง ค่อนข้างสูง
– ไกด์ซิลิคอนคาร์ไบด์ (Silicon carbide) มีวงแหวนภายในสุดเป็นเนื้อซิลิคอนคาร์ไบด์มีคุณสมบัติดีกว่าอลูมินั่มออกไซด์
คันฟลาย (Fly Rod)
ชุดฟลายเป็นชุดเบ็ดตกปลาอีกชนิดหนึ่งที่สามารถใช้ได้ทั้งงานน้ำจืดและน้ำเค็มเป็นอุปกรณ์ที่มักจะกล่าวไว้เป็นศาสตร์เฉพาะและกลุ่มบุคคลที่ใช้ก็มักจะเป็นเฉพาะกลุ่มในบางประเทศถึงกับมีชมรมสมาคมสำหรับนักตกปลาด้วยชุดฟลาย
ลักษณะทั่วไปของคันฟลายเหมือนกับคันสปินนิ่งมากที่สุดแต่มีลักษณะพิเศษอยู่ที่ตัวยึดฐานรอก (reel seat) จะติดตั้งอยู่ปลายล่างสุดของตัวคันเบ็ดนั่นคือตัวมือจับที่เป็นไม้ก็อกหรือยางสังเคราะห์ของคันฟลายจะมีเพียงตอนเดียวไม่มีด้ามจับตอนล่างเว้นแต่บางรุ่นที่สามารถต่อด้ามพิเศษไปอีก 1 ส่วน แต่ก็มีลักษณะเป็นท่อต่อออกไปตรงๆและมีปุ่มยางหรือไม้ก็อกหุ้มตรงปลายเพื่อใช้เป็นที่พักปลายด้ามเบ็ดกับหน้าขาหรือบริเวณท้องได้บ้าง จุดพิเศษอีกอย่างหนึ่งคือ ไกด์เป็นแบบเฉพาะเรียกว่า Snake Guide คงเรียกจากรูปทรงของไกด์ที่ใช้ลวดบิดเป็นวงโค้งลักษณะคล้ายงูขดตัว แต่รุ่นใหม่ๆบางรุ่นหันมาใช้ไกด์วงแหวนแทนกันมากขึ้นขนาดของไกด์เล็กกว่าคันสปินนิ่งมาก
คันฟลายเป็นคันเบ็ดที่มีแอ็คชั่นอ่อน (Slow) กว่าคันประเภทอื่น ทั้งนี้เพื่อประโยชน์ในการส่งลายเบ็ดหรือเหวี่ยงเหยื่อได้ง่ายขึ้นนั่นเองคันฟลายโดยทั่วไปมีเพียง 2 ท่อนเท่านั้น และคันฟลายไม่สามารถนำไปใช้กับรอกอื่นๆ ได้เลย วัสดุที่ใช้ก็เหมือนกับคันเบ็ดชนิดอื่น นอกจากนี้ยังนิยมนำไม้ไผ่มาทำคันเบ็ดกันอยู่มากพอควรเพราะมีคุณสมบัติเด่นทางด้านการสปริงตัวประกอบกับชุดฟลายนั้นถือได้ว่าเป็นอุปกรณ์คลาสสิก และเป็นงานศิลปะที่ควรแก่การอนุรักษ์ ราคาของคันฟลายก็มีตั้งแต่ถูกถึงแพงมาก
คันชิงหลิว (Chinglew Rod)
คันเบ็ดชิงหลิวนั้นเป็นคันเบ็ดที่ได้รับความนิยมไม่แพ้คันสปินเหมือนกันคิดว่าท่านที่ชอบตกปลาจะต้องอดไม่ได้ที่จะต้องมีคันเบ็ดชนิดนี้ติดท้ายรถเอาไว้คันเบ็ดชิงหลิวนั้นเป็นการเลียนแบบมาจากค้นไม้ไผ่เรานี้เอง แต่คันชิงหลิวนั้นสามารถที่จะหดเข้าและดึงออกได้ความยาวของคันเบ็ดชิงหลิวนั้นมีความยาวแต่ 10 ฟุตขึ้นไป ถึง 15 ฟุตเป็นส่วนมาก
วัสดุที่นำเอามาทำนั้นส่วนมากจะเป็นประเภทไฟเบอร์กลาสหรือยางยี่ห้ออาจมีวัสดุประเภทแกรไฟร์รวมอยู่ด้วยซึ่งนั้นก็หมายความว่าราคาก็จะต้องแพงไปตามกันไปด้วย คันชิงหลิวเป็นคันเบ็ดที่เหมาะสำหรับที่จะตกปลาขนาดเล็ก ซึ่งคันเบ็ดจะมีน้ำหนักไม่เกิน 2 กิโล เรียกกันว่าได้ตัวประมาณ 2 กิโล ก็อัดกันอยู่นานกว่าจะเอาขึ้นมาได้ การตกปลาด้วยคันชิงหลิวนั้นต้องอาศัยใจเย็นหากใจร้อนก็มีหวังไม่ขาดก็คันหัก
คันเบ็ดชิงหลิวนั้นไม่มีการประกอบกับรอกใดๆเพราะไม่มีที่ยึดขารอก reel seat แม้แต่สายก็ยังคงใช้ผูกที่ปลายคันเบ็ด โดยที่ทางคันเบ็ดนั้นจะทำห่วงมาให้หรือบางทีก็ทำมาเป็นสายสำเร็จที่ปลายคันเลยก็มี
คันเบ็ดชิงหลิวนั้นจะมีประสิทธิภาพมากขึ้นเมื่อนำเอามาประกอบกับทุ่นชิงหลิว ซึ่งเป็นทุ่นที่ผลิตออกมาคู่กับคันเบ็ดโดยเฉพาะสายที่ใช้นั้นไม่ควรที่จะเป็นสายใหญ่จนเกินไปสายที่เหมาะสมควรมีขนาดไม่เกิน 15 ปอนด์เป็นอย่างมาก
คันโบ้ท (Boat rod)
เป็นคันเบ็ดสำหรับตกปลาบนเรือที่ต้องการเคลื่อนที่เคลื่อนไหวตลอดเวลาลักษณะทั่วๆไปเหมือนกับคันเบทคาสติ้ง เพราะเป็นคันเบ็ดที่นักตกปลาเรียกว่าคันที่ใช้กับรอกขวาง ซึ่งมักนิยมใช้คู่กับรอกเบทคาสติ้งขนาดใหญ่หรือแม้นใช้กับรอกทรอลลิ่งนักตกปลาบางรายนำคันโบ้ทมาใช้ลากเหยื่อหรือการทรอลลิ่งเป็นการแก้ขัดก็ย่อมได้ แต่มีผลเสียที่การเสียดสีของสายเบ็ดกับไกด์และทำให้สายเอ็นแบนได้ง่าย นอกจากนี้อาจทำเกิดการสูญเสียโอกาสสำคัญได้หากว่าโดนปลาเข้าชาร์ทเหยื่ออย่างรวดเร็วและรุนแรง เพราะคันโบ้ทไม่ได้ออกแบบมาใช้กับงานลากเหยื่อคือไม่ทนต่อแรงฮุคกระชากเท่ากับคันทรอลลิ่ง คันโบ้ทมักใช้ถือตกจึงเป็นคันที่เบาและเล็กกว่าคันทรอลลิ่งด้ามทำด้วยยางฐานรอกเป็นกราไฟท์ก็เพียงพอ
สูตรลับเหย ื่อตกปลาทุกชนิดของไทย


สูตร ใส้ไก่ดอง
ส่วนผสม ใส้ไก่ 1 ก.ก ไขเป็ด 5 ฟอง เกลือป่น 3 ช้อนโต๊ะ รำหอมนิดหน่อย
วิธีทำ นำเอาใส้ไก่มาทำการคัดเลือกเอาแต่ใส้ดี ใส้เสีย หรือที่เรียกว่าใส้ขี้นั้นไม่เอา เลือกเอาแต่ใส้ที่ดี ๆ จากนั้นเราก็นำเอามาขยำกับไข่ป็ดที่เตรียมเอาไว้แล้วเติมด้วยเกลือป่นกันเน่าเสียหน่อย รำออมให้พอหอมเสียหน่อยเราก็จะได้เหยื่อที่มีคุณภาพ เอาไว้ใช้อีก 1 อย่าง แต่ต้องหมักทิ้งไว้ 4-5 วันนะ
วิธีใช้ ใช้เกี่ยวเบ็ดตัวเดียวตกปลา จะเกี่ยวโดยร้อยเข้าไปในสายเบ็ดก็ได้หรือจะเกี่ยวแบบสลับก็ดี
ชนิดของปลา ปลาหนังทุกชนิด โดยเฉพาะปลากดชอบมาก
สูตร ขนมกล้วย
ส่วนผสม กล้วยน้ำหว้าสุกงอม 2 หวี แป้งข้าวจ้าวครึ่งกิโล กะทิชาวเกาะ 1 กล่อง มะพร้าวขูด 1 ขีด
วิธีทำ นำเอากล้วยน้ำหว้าสุกมาขยำให้แหลก ในกาละมัง แล้วผสมด้วยแป้งข้าวเจ้า จากนั้นนำเอากะทิและมะพร้าว มาใส่ลงไปทำการขยำให้เข้ากัน สูตรนี้ไม่ต้องใส่น้ำตาลเพราะเป็นเหยื่อตกปลาไม่จำเป็นต้องหวานแล้วนำเอาไปนึ่งจนสุก ก็ใช้ได้
วิธีใช้ เวลาจะใช้ตัดเป็นก้อน เกี่ยวเบ็ดตัวเดียว
ชนิดของปลา ปลาสวาย เทโพ ตะโกก
สูตร ปลาทูดอง
ส่วนผสม ใส้ปลาทู 1 ก.ก เกลือป่น 5 ช้อนโต๊ะ ปลาเบ็ด 1 ก.ก
วิธีทำ นำเอาใส้ปลาทูกับปลาเบ็ดมาเทรวมกัน แล้วเอาเกลือป่นที่เตรียมเอาไว้แล้วนั้นมาเทลงไปในส่วนผสมทั้ง 2 อย่าง จัดการขยำคลุกเคล้าให้เข้ากันดี จากนั้นให้หาภาชนะที่มาใส่เหยื่อแล้วไม่เกิดสนิมเป็นพวกพลาสติกดีที่สุด หมักเอาไว้สัก 3 วัน
วิธีตก เวลาไปตกใช้ใส้เกี่ยวใส้ เศษปลาเป็ดนั้นเก็บไว้ทำเหยื่ออ่อย ๆ ลงไปมาก ปลาจะเข้าไวขึ้น
ชนิดของปลา ปลาหนัง ตะพาบ ฯลฯ
สูตร ขนมปังกล้วยหอม
ส่วนผสม ขนมปังกาดิเนียร์ 2 แถว กล้วยหอม 7 ลูก
วิธีทำ นำเอาขนมปังกาดิเนียร์ มาทำการแกะขอบออกให้หมด เสร็จแล้วให้นำมาฉีกออกเป็นชิ้นเล็ก ๆ อย่าให้ละเอียดนัก แล้วนำเอามาใส่กาละมังเอาไว้ ต้อจากนั้นนำเอากล้วยหอมมาทำการปอกเปลือกแล้วขยำให้เละอย่าให้เป็นก้อนจากนั้นนำขนมปังใส่ลงไปแล้วนำมาขย้ำกึ่งนวด ให้ทั้งสองเข้ากันดีนวดจนเหนียวนุ่มเป็นใช้ได้
วิธีใช้ เวลาจะไปตกปลานั้นให้หาขนมปังแผ่นเอาไปด้วยเพื่อจะได้เอาไว้ลองกันเหยื่อและมีผลต่อการวัดเบ็ดให้ฮุ๊คดีอีกด้วยใช้เบ็ดตัวเดียว
ชนิดของปลา ปลาสวาย ดีที่สุด ปลาหนังธรรมชาติทั่วไปใช้ได้